OPISYAL na inihayag ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr. na nadakip na si Alice Guo sa Tangerang City sa bansang Indonesia nitong ika-4 ng Setyembre, 2024. Ito ang naging ulat ng Presidential Anti-Organized Crime Commission (Paocc) kay Pangulong Marcos.
Si Alice Guo, na kilala rin bilang Guo Hua Ping, ay isang dating alkalde ng Bamban, Tarlac. Siya ay nahaharap sa mga seryosong akusasyon kabilang ang pakikialam sa operasyon ng mga ilegal na Philippine Offshore Gaming Operators (POGO), money laundering, at human trafficking.
Ang Presidential Anti-Organized Crime Commission (Paocc) ay isang ahensya ng gobyerno ng Pilipinas na itinatag upang labanan ang mga organisadong krimen sa bansa. Ang pangunahing layunin ng PAOCC ay ang pagsugpo sa mga kriminal na grupo na sangkot sa mga malalaking uri ng krimen, tulad ng drug trafficking, money laundering, at iba pang seryosong paglabag sa batas.
Samantala, ang National Bureau of Investigation (NBI) sa ilalim ni Jaime Santiago, ay nagbigay ng kumpirmasyon sa pagkakaaresto sa pamamagitan ng kanilang mga counterpart sa Indonesia.
Ayon sa pahayag ni Santiago, “Ang impormasyon na aming natanggap ay nagkukumpirma na si Guo ay naaresto ng mga Indonesian police sa madaling araw ng Setyembre 4.”
Maantalang pagbalik dahil sa prisoner swap
Ayon sa pinakahuling ulat ng The Manila Times, sinabi ni Justice Secretary Crispin Remulla na magkakaroon ng delay sa pagbabalik ni Guo sa bansa dahil sa request ng pamahalaan ng Indonesia na magkaroon ng prisoner swap.
Ayon kay Remulla, nais ng mga awtoridad ng Indonesia na ipagpalit si Guo sa isang high-profile na drug suspect na si Gregor Johan Haas na naaresto sa Bogo, Cebu noong Mayo 15, 2024 matapos na mag-isyu ang International Criminal Police Organization (Interpol) ng red notice base sa reklamong criminal na isinampa laban sa kanya ng mga awtoridad ng Indonesia.
Legal na problema at mga kasong hinaharap
Si Alice Guo ay nahaharap sa seryosong mga kaso sa Pilipinas, kabilang ang mga paglabag sa batas ng money laundering at human trafficking.
Ang Money Laundering ay isang proseso ng paglinis ng pera na nakuha mula sa ilegal na aktibidad upang magmukhang lehitimo. Karaniwan, ang pera ay inililipat sa pamamagitan ng mga transaksyon na nagpapalitan ng hitsura ng lehitimong kita, tulad ng pagbili ng mga ari-arian o pag-invest sa mga negosyo, upang itago ang pinagmulan nito at gawing mahirap para sa mga awtoridad na matukoy ang tunay na pinagkunan.
Habang ang Human Trafficking ay ang ilegal na pagdadala, pag-aalaga, o pag-uyog sa mga tao gamit ang pananakot, panlilinlang, o paminsan-minsan sa kanilang kagustuhan, para sa layunin ng sapilitang paggawa, prostitusyon, o iba pang anyo ng eksploytasyon. Ang mga biktima ay madalas na pinipilit na magtrabaho sa mga kondisyon na labag sa kanilang kalooban at karapatan.
Ayon kay Adrian Arpon, deputy director ng Anti-Money Laundering Council (AMLC), 87 counts ng money laundering ang isinampa laban kay Guo at sa 35 iba pa, na may kinalaman sa mga operasyon ng raided Philippine Offshore Gaming Operators (POGO) sa Bamban at Porac, Pampanga.
Ang kabuuang halaga ng mga kasong ito ay tinatayang P7 bilyon. Ang mga reklamo ay naglalaman ng mga alegasyon ng malawakang money laundering na pinaniniwalaang kinasasangkutan ng milyong halaga ng pera.
Noong Mayo 2024, inilunsad ng Senado ang isang imbestigasyon matapos ang isang raid sa isang casino sa Bamban noong Marso 2024.
Ayon sa Senate investigation, ang mga operasyon ng POGO ay pinaniniwalaang nagkaroon ng mga scam na pinamumunuan mula sa isang pasilidad na nakatayo sa lupa na bahagi ng pagmamay-ari ni Guo.
Ang Department of Interior and Local Government (DILG) ay nag-file ng graft charges laban kay Guo, na naglalaman ng mga alegasyon ng korapsyon kaugnay sa kanyang pamumuno sa Bamban.
Ang Graft charges ay mga kasong isinampa laban sa mga pampublikong opisyal na nasasangkot sa korapsyon. Ito ay kadalasang naglalaman ng mga paratang na ang isang opisyal ay tumanggap ng suhol, gumawa ng mga pabor sa mga pribadong indibidwal kapalit ng pera o iba pang benepisyo, o hindi wasto ang paggamit ng pondo ng gobyerno.
Higit pa rito, noong Hunyo 2024, ang mga awtoridad ay nag-file ng mga reklamo laban kay Guo at sa iba pa para sa alleged human trafficking kaugnay ng raided POGO hub sa Bamban.
Ang mga kasong ito ay patuloy na nire-review at isinampa para sa resolusyon. Ang Office of the Solicitor General (OSG) ay nag-file din ng quo warranto petition laban kay Guo, na naglalayong ideklarang null and void ang kanyang pagkakapahayag bilang alkalde ng Bamban at para siya ay mapatalsik sa posisyon.
Ang Quo Warranto Petition ay isang legal na aksyon na ginagamit upang hamunin ang legal na karapatan ng isang tao na hawakan ang isang opisyal na posisyon o kapangyarihan. Halimbawa, maaaring maghain ng quo warranto petition upang i-request ang korte na alisin ang isang opisyal mula sa kanilang posisyon kung wala silang sapat na legal na basehan para dito.
Samantala ang terminong null ang void ay nangangahulugang walang bisa o hindi wasto. Kapag ang isang aksyon, kontrata, o batas ay itinuturing na null and void, ito ay itinuturing na hindi umiiral o walang epekto sa legal na aspeto.
Pagtakas at pag-alis ni Alice Guo
Ang pagtakas ni Alice Guo mula sa Pilipinas ay isang kumplikadong operasyon na humantong sa kanyang pagkakaaresto sa Indonesia.
Ayon kay Shiela Guo, isang sinasabing kapatid ni Alice, ang kanilang pagtakas ay nagsimula noong unang linggo ng Hulyo.
Ang grupo ay nagsimula sa pamamagitan ng pagsakay sa isang maliit na puting bangka na kalaunan ay nagdala sa kanila sa isang mas malaking barko na mukhang fishing vessel.
Ang biyahe mula Bamban patungong Malaysia ay tumagal ng tatlo hanggang apat na araw. Noong Hulyo 19, ayon sa mga ulat, ang pasaporte ni Shiela Guo ay may stamp na nagpapatunay na siya ay dumating sa Sabah, Malaysia.
Noong Hulyo 21, nakita si Alice Guo sa Kuala Lumpur International Airport bago siya lumipad patungong Singapore. Siya ay nakasuot ng itim na damit, may suot na sunglasses, at may dalang malalaking bag at suitcase.
Noong Hulyo 28, dumating si Lin Wen Yi at Guo Jian Zhong mula sa China sa Singapore. Si Lin Wen Yi ay ang nakarehistrong ina ni Guo Hua Ping, at si Zhong ay ang kanyang ama. Noong Agosto 16, si Wesley Guo ay lumipat mula Singapore patungong Batam, Indonesia sa pamamagitan ng ferry.
Si Alice Guo ay sumunod sa kanya noong Agosto 18. Ngunit noong Agosto 22, si Alice Guo ay nahiwalay mula sa grupo at hindi na nagbigay ng impormasyon tungkol sa kanyang lokasyon.
Mga pahayag ng mga awtoridad at kahalagahan ng pagkakaaresto
Ayon kay Pangulong Marcos Jr., ang pag-aresto kay Alice Guo ay isang babala sa mga nagtatangkang umiwas sa hustisya sa bansa.
Sa isang video message, sinabi niya, “Such is an exercise in futility,” at dagdag pa, “The arm of the law is long and it will reach you.” Ang pahayag na ito ay naglalarawan ng determinasyon ng gobyerno na tiyakin ang pagdakip at pagpataw ng hustisya kahit sa mga nagtatangkang tumakas mula sa batas.
Si Secretary of Justice Jesus Crispin Remulla ay nagbigay ng kanyang pananaw sa kaso, na nagpapahiwatig ng mga posibleng koneksyon sa mga isyu sa Bureau of Immigration na nagbigay daan sa pagtakas ni Guo.
Sinabi niya, “Kahit mauna pong matapos o ma-conclude ‘yung immigration case, we would have to wait for the resolution of her other pending cases here in the Philippines before we can implement any deportation.”
Ang pahayag na ito ay nagpapakita ng pagkakaalam ng gobyerno sa mga posibleng kakulangan sa sistema ng imigrasyon na kailangang ayusin.
Pagkakakilanlan at pagdududa
Ayon kay Jaime Santiago, direktor ng NBI, si Alice Guo ay nagpagupit ng buhok upang itago ang kanyang pagkakakilanlan.
Sinabi niya, “Nagpaputol ng buhok to conceal her identity,” na nangangahulugang ginawa niya ito upang hindi siya madaling makilala. Ang kanyang buhok, na dati ay umabot sa gitnang bahagi ng likod, ay pinutol upang maging balikat ang haba.
Sinabi ni Santiago na ito ay patunay ng maayos na koordinasyon sa pagitan ng Interpol at Indonesian Police.
Mga kasong hinaharap at pagkilala sa mga relasyon
Si Alice Guo ay nahaharap sa mga kasong may kinalaman sa human trafficking at money laundering. Kasama ni Guo sa mga kasong ito ay ang kanyang mga kapatid na si Wesley Guo at Shiela Guo, pati na rin ang iba pang mga kasamahan na iniimbestigahan.
Si Shiela Guo ay naaresto na sa Indonesia at kasalukuyang nasa kustodiya ng Senado. Ang mga akusasyon laban sa kanya ay naglalaman ng mga alegasyon ng paggamit ng pekeng pasaporte at pakikilahok sa mga ilegal na operasyon.
Ang Office of the Solicitor General (OSG) ay nag-file din ng petisyon na magdedeklara ng pagkakapahayag ni Guo bilang alkalde ng Bamban bilang null and void.
Ang Commission on Elections (Comelec) ay nagrekomenda ng isang motu proprio complaint laban kay Guo para sa material misrepresentation, na naglalaman ng mga alegasyon ng hindi tumpak na impormasyon sa kanyang mga dokumento.
Ang Motu Proprio Complaint ay isang uri ng legal na aksyon na isinasagawa ng isang hukom o opisyal nang walang anumang reklamo o petisyon mula sa isang partido. Sa halip, ang hukom o opisyal ang nag-utos na magsagawa ng aksyon batay sa kanilang sariling kaalaman o obserbasyon. Halimbawa, ang isang hukom ay maaaring maghain ng motu proprio complaint upang imbestigahan ang isang kaso o isyu na nakita niyang nangangailangan ng legal na interbensyon kahit walang formal na reklamo na isinampa ng mga partido.
Mga susunod na hakbang
Ang pag-aresto kay Alice Guo ay isang mahalagang hakbang sa pagtiyak ng hustisya sa bansa. Ang mga susunod na hakbang ay kinabibilangan ng kanyang pagbabalik sa Pilipinas, kung saan siya ay dadaan sa mga proseso ng imigrasyon at maaaring dumaan sa inquest para sa mga paglabag sa imigrasyon. Pagkatapos nito, siya ay ihaharap sa Senado para sa mga paglilinaw sa mga kasong kriminal na kinakaharap niya. May dagdag na ulat ni Lea Manto-Beltran