Gaano kalakas ang lindol na tumama sa Sarangani?

Ayon sa ulat ng Philippine Institute of Volcanology and Seismology (Phivolcs), ang lindol ay may lakas na Magnitude 5.7 at nangyari bandang 5:42 n.u. na may epicenter sa 55 kilometro timog-kanluran ng bayan ng Maitum, Sarangani.

Ang epicenter ay ang pinaka-sentro o sentrong bahagi sa ibabaw ng lupa kung saan unang naramdaman ang lindol. Sa madaling salita, ito ang lugar sa ibabaw ng lupa na nasa tapat ng pinagmulan ng lindol sa ilalim ng lupa (na tinatawag na “focus” o “hypocenter”).

Ayon kay Phivolcs Director Teresito Bacolcol, ang pagyanig ay tectonic in origin, ibig sabihin ay dulot ito ng paggalaw ng mga tectonic plates sa ilalim ng lupa. Ang lalim ng lindol ay nasa 1 kilometro, ayon sa unang tala ng Phivolcs.

Sa unang bulletin, iniulat ng Phivolcs na ang lindol ay may lakas na Magnitude 5.8, ngunit matapos ang pagsusuri at re-evaluation, opisyal na kinumpirma nilang ito ay Magnitude 5.7. Binago rin ang lalim mula 10 kilometro tungo sa 2 kilometro, batay sa pinakabagong datos.

Mga naitalang intensity sa iba’t-ibang lugar

Intensity 4

Nararamdaman ang pag-uga ng sahig at mga bagay sa bahay, at kadalasang napapansin ng mga tao:

-Kiamba, Sarangani

-T’boli, Banga, Surallah, at Tupi, South Cotabato

-Kalamansig, Sultan Kudarat

Intensity 3

Bahagyang nararamdaman ang pagyanig lalo na sa loob ng mga gusali. Maaaring mapansin ng mga tao ngunit walang inaasahang pinsala:

-Maitum, Glan, Malungon, Malapatan, at Alabel, Sarangani

– General Santos City

– Norala, Koronadal City, Santo Niño, Polomolok, South Cotabato

– Esperanza, Lebak, Isulan, Senator Ninoy Aquino, Palimbang, Lutayan, at Lambayong, Sultan Kudarat

Intensity 2

Mahinang pagyanig na nararamdaman ng ilan sa mas matataas na palapag ng mga gusali:

-Maasim, Sarangani

-Lake Sebu, Tantangan, at Tampakan, South Cotabato

– Matalam, Pikit, Tulunan, Pigcawayan, at M’lang, Cotabato

-Tacurong City, President Quirino, Columbio, at Bagumbayan, Sultan Kudarat

-Davao City, Digos City, Kiblawan, Bansalan, Sulop, Magsaysay, Matanao, Padada, at Hagonoy, Davao del Sur

– Jose Abad Santos at Don Marcelino**, Davao Occidental

Intensity1

Halos hindi maramdaman at walang epekto sa estruktura:

-Malalag at Santa Cruz, Davao del Sur

-Malita at Santa Maria, Davao Occidental

-Kalilangan, Bukidnon

-Kidapawan City at M’lang, Cotabato

-Kapatagan, Lanao del Norte

Instrumental Intensity: Mga sukat mula sa mga Instrumento

Bukod sa mga naiulat ng mga residente, gumamit din ang Phivolcs ng mga seismograph upang tukuyin ang Instrumental Intensities, na base sa scientific measurements:

Instrumental Intensity 4

-Kiamba, Sarangani

-T’Boli, Banga, Surallah, at Tupi, South Cotabato

-Kalamansig, Sultan Kudarat

Instrumental Intensity 3

-Maitum, Glan, at Alabel, Sarangani

-General Santos City

-Norala, Koronadal City, Lake Sebu, Santo Niño, Polomolok, at Tampakan, South Cotabato

-Columbio, Esperanza, at Isulan, Sultan Kudarat

Instrumental Intensity 2

-Maasim, Sarangani

-Bagumbayan at President Quirino, Sultan Kudarat

-Davao City

Instrumental Intensity I

-Kalilangan, Bukidnon

-Kidapawan City at M’lang, Cotabato

-Magsaysay at Matanao, Davao del Sur

-Kapatagan, Lanao del Norte

-Zamboanga City

Samantala, ang seismograph ay isang instrumento na ginagamit para sukatin at i-record ang paggalaw ng lupa tuwing may lindol. Kapag may lindol, ang mga pag-uga ng lupa ay agad nitong nararamdaman at nirerehistro sa pamamagitan ng graph o tala, na tinatawag namang seismogram.

Inaasahang aftershocks at posibleng pinsala

Ayon kay Phivolcs Director Teresito Bacolcol,  “Inaasahan ang mga aftershock at pinsala sa mga estruktura matapos ang pinakahuling lindol sa Sarangani.”

Bagama’t wala pang detalyadong ulat ng aktwal na pinsala, binigyang-diin ng Phivolcs ang posibilidad ng mga ito lalo na sa mga lugar malapit sa epicenter ng lindol.

Kasaysayan ng mga lindol sa Sarangani

Hindi ito ang unang pagkakataon na niyanig ng malakas na lindol ang Sarangani at mga karatig-probinsya. Narito ang ilang naitalang makasaysayang lindol ayon sa mga tala ng Phivolcs:

– Abril 29, 2017 – Isang Magnitude 7.2 na lindol ang yumanig sa karagatan malapit sa Sarangani at Davao Occidental. Ramdam ito sa buong Mindanao.

– Nobyembre 2019 – Sunod-sunod na lindol ang tumama sa mga bahagi ng Mindanao, kabilang ang Davao Region at Soccsksargen, na nagdulot ng malawakang pinsala sa mga paaralan at kabahayan.

-Hulyo 2021 – Naitala ang isang Magnitude 6.4 na lindol sa karagatan malapit sa General Santos City. Ramdam din ito sa Sarangani at South Cotabato.

Ang mga ito ay nagpapatunay na ang rehiyong ito ay bahagi ng seismically active zones ng bansa.

Ang mga sunod-sunod na pagyanig sa Sarangani ay paalala sa publiko na laging maging handa sa mga posibleng sakuna. Ayon sa Phivolcs, may inaasahang mga aftershocks at posibleng pinsala, kaya mahalaga ang pag-iingat, lalo na sa mga estrukturang maaaring naapektuhan ng lindol.