LUMAGAPAK ang deficit ng National Government (NG) sa P1,506.4 bilyon
noong 2024, 0.4% na mas mababa kaysa noong kaparehong period
noong 2023. Mula sa P1,512.1 milyon, bumulusok ito pababa sa
P1,506.4 milyon. (Table 1) Kahit bahagdan ng deficit sa GDP ang
titingnan, bumaba ang deficit mula 6.2% sa 5.7%. Kumpara sa program,
mas maliit ang deficit ng P22.1 bilyon o 0.5% ng GDP. (Table 2)
Ang mas maliit na deficit ay dahil sa malagong koleksyon. Lumukso ang
revenues ng NG ng 15.6% kumpara noong nakaraang taon, mas mataas
kaysa sa 8.7% na paglago ng nominal GDP. Dahilan dito, umakyat ang
revenue effort sa 16.7% mula sa 15.7% noong nakaraang taon. Ang ibig
sabihin nito, sa pangkalahatan, mas mataas ang collection efficiency ng
mga revenue collection agencies kumpara sa nakaraang taon. Hinigitan
ng lahat ng revenue collection offices, maliban sa BOC, ang paglago ng
ekonomiya na 8.7%. Ang koleksyon ng BIR ay lumago ng 13.3%; ang
BOC, ng 3.3%; at ang other offices, ng 31.3%. Ang pagbaba ng paglago
ng koleksyon ng BOC ay dahil sa pagbaba ng taripa ng imported goods
para labanan ang inflation at ang matumal na import growth. Inasahang
lalago ang merchandise imports ng 8% ngunit 1.2% lang ang aktual na
paglago.
Kahit bumaba ang koleksyon ng BOC kumpara sa bahagdan ng GDP,
mas mataas ang tax effort ngayong taon na 14.4% kaysa sa 14.1%
noong nakaraang taon. Tumulong sa magandang numero ang paglago
ng koleksyon ng other offices kabilang ang Land Transportation Office
(LTO) na nangongolekta ng motor vehicle taxes, at ang Department of
Environment and Natural Resources (DENR) na siyang tagakolekta ng
forest products taxes.
Ang pinakamalaking paglago ay naitala ng non-tax revenues na
lumukso ng 56.4%. Karamihan dito ay mga koleksyon ng Bureau of the
Treasury (BTR) mula sa mga dividends at shares sa profits ng
government corporations; proceeds ng pagbebenta ng mga ari-arian ng
NG; kabayaran ng mga concessionaires ng public-private partnership
projects (PPP); at interes at prinsipal ng mga pautang ng NG. Kasama rin
dito ang fees and charges na kinokolekta ng mga ahensiya sa mga
services na ipinagkakaloob sa mga kliente ng mga ahensiya, at ang kita
sa mga royalties mula sa national wealth gaya ng Malampaya oil field,
mga minahan, at iba pa.
Nahigitan ng revenue collection offices ang revenue target ng P149.1
bilyon. Tumalon ang revenue effort sa 16.7% ng GDP, mas mataas
kaysa sa program na 16.2% ng GDP. Ngunit nabigong abutin ng tax
revenues ang program na P3,820.3 bilyon. Nagkulang ng P19.6 bilyon
ang koleksyon ng tax revenues. Ang BIR ay may excess collection na
P2.7 bilyon samantalang ang BOC ay may shortfall P23.0 bilyon. Sa
kabilang dako, naungusan ng other offices sa kanilang target ng P0.7
bilyon.
Ang unang rason ng shortfall ng BOC ay ang GDP growth na mas
mababa kaysa sa target. Ang actual na GDP growth ay 5.6%, mas
mababa kaysa sa 6.0% na lower-end target. Dahil dito, nawalan ng
koleksyon ang revenue collection agencies ng P13.9 bilyon sa loob ng
isang taon. Ang ikalawa ay ang pagbaba ng tariff rate ng mga imported
goods gaya ng bigas na kung saan nawalan ng BOC ng P9.7 bilyon, at
ang pagpalawak ng zero duties na kasama sa Executive Order No. 12 s.
of 2023 para mabawasan ang inflation ngunit nawalan ang BOC ng
koleksyon na P3.9 bilyon. Sa kabuuan, nawalan ng BOC ng P27.6 bilyon
na koleksyon.
Sa kabilang dako, tumaas ng 11.0% ang expenditures, mas mataas
kaysa sa nominal GDP growth na 8.7%. Ito ang dahilan upang
rumatsada ang expenditure effort sa 22.4% kumpara sa 21.9% noong
nakaraang taon. Ang ibig sabihin nito, mas mabilis din ang paggasta.
Masigla ang paglago ng capital outlays ng 18.5% (base sa latest data na
hanggang November 2024); ang interest expense na 21.5% na pinalobo
ng mataas na interest rates; at allotments to LGUs na 10.6%.
Kahit masigla ang dating ng revenues, nalampasan din ng expenditures
ang program na P5,925.4 bilyon. Itoý dahil sa paglago ng capital outlays
na nahigitan ang target na P238.1 bilyon. Nakatipid naman ang other
expenses ng P99.3 bilyon at ng interest expense ng P0.1 bilyon.
Kahit na bumaba ang deficit, ang NG debt-GDP ratio ay umangat mula
sa 60.1% noong yearend-2023 sa 60.7% noong yearend-2024. Taliwas
ang trend na ito sa medium-term fiscal framework sa Philippine
Development Plan 2022-2028 na kung saan pabababain ang debt ratio
sa 56% sa 2028. Ngunit dahil sa sunud-sunod na delubyo na naranasan
ng bansa sa 2024, nakahanda ang pamahalaan sa anumang kalamidad
at dagdag na gastos sa imprastruktura. Nagamit ang mataas ang cash
balances ng kaban ng bayan na P2.3 trilyon na nadagdagan ng P905.0
bilyon noong Setyembre. Noong buong taon ng 2024, nabawasan ang
NG cash reserves ng P229.6 bilyon dahil kailangan nang bayaran ang
mga payables sa imprastruktura at iba pang bayarin. Kahit na ganito
ang pangyayari, mataas pa rin ang cash reserves na umaabot sa 2.4
months na gastusin ng pamahalaan.
Kahit na ganoon , gumanda halos lahat ng debt indicators noong year-
end 2024 kung di kasama ang NG debt-GDP ratio na umakyat sa 60.72%
at lahat ng interest payments ratio. Bumagsak ang NG debt-
expenditure ratio mula sa 382.2% sa 363.2%. Ganoon din ang NG debt-
revenue ratio na dumausdos mula sa 426.3% sa 422.3%. Ngunit lahat
ng ratio sa interest payment ay rumatsada dahil mataas ang interest
rates sa buong mundo noong 2024. Inaasahang bababa ito sa susunod
na taon dahil nagtatapyas na ng policy rates ang Bangko Sentral ng
Pilipinas. (Table 4)
| Table 1. FISCAL PERFORMANCE | ||||
| (in P Billion) | 2023 | 2024 | 2024 vs 2023 | |
| % Growth | ||||
| TOTAL REVENUES | 3,824.1 | 4,419.0 | 15.6% | |
| % of GDP | 15.7% | 16.7% | ||
| TAX REVENUES | 3,428.7 | 3,800.7 | 10.8% | |
| % of GDP | 14.1% | 14.4% | ||
| BIR | 2,517.0 | 2,851.6 | 13.3% | |
| BOC | 887.0 | 916.7 | 3.3% | |
| OTHER OFFICES | 24.7 | 32.4 | 31.3% | |
| NON-TAX REVENUES | 395.4 | 618.3 | 56.4% | |
| EXPENDITURES | 5,336.2 | 5,925.4 | 11.0% | |
| % of GDP | 21.9% | 22.4% | ||
| Capital outlays | 1,129.2 | 1,338.1 | 18.5% | |
| Allotments to LGUs | 926.1 | 1,024.1 | 10.6% | |
| Interest expense | 628.3 | 763.3 | 21.5% | |
| Others | 2,652.6 | 2,978.0 | 12.3% | |
| NG BALANCE | (1,512.1) | (1,506.4) | -0.4% | |
| % of GDP | -6.2% | -5.7% | ||
| Nominal GDP | 24,318.6 | 26,436.8 | 8.7% | |
| Source: Bureau of the Treasury |
| Table 2. ASSESSMENT OF FISCAL PERFORMANCE | JANUARY-DECEMBER | JANUARY-DECEMBER | Excess/ | |||||
| (in P Billion) | Program | Actual | (Shortfall) | |||||
| TOTAL REVENUES | 4,269.9 | 4,419.0 | 149.1 | |||||
| % of GDP | 16.2% | 16.7% | 1.0% | |||||
| TAX REVENUES | 3,820.3 | 3,800.7 | (19.6) | |||||
| % of GDP | 14.5% | 14.4% | -0.1% | |||||
| BIR | 2,848.9 | 2,851.6 | 2.7 | |||||
| BOC | 939.7 | 916.7 | (23.0) | |||||
| OTHER OFFICES | 31.7 | 32.4 | 0.7 | |||||
| NON-TAX REVENUES | 449.6 | 618.3 | 168.7 | |||||
| EXPENDITURES | 5,754.3 | 5,925.4 | 171.1 | |||||
| % of GDP | 21.8% | 22.4% | 0.6% | |||||
| Capital outlays | 1,100.0 | 1,338.1 | 238.1 | |||||
| Allotments to LGUs | 1,012.1 | 1,024.1 | 11.9 | |||||
| Interest expense | 763.4 | 763.3 | (0.1) | |||||
| Others | 2,878.7 | 2,799.1 | 99.3 | |||||
| NG BALANCE | (1,484.3) | (1,506.4) | (22.1) | |||||
| % of GDP | -5.6% | -5.7% | -0.1% | |||||
| Nominal GDP | 26,429.3 | 26,436.8 | 7.5 | |||||
| Source: Department of Finance | ||||||||
| Table 3. REVENUE & EXPENDITURE EFFORT | CHANGE | |||||||
| 2023 | 2024 | 2024 vs. 2023 | ||||||
| REVENUE EFFORT | 15.73% | 16.72% | 0.99% | |||||
| TAX EFFORT | 15.09% | 15.40% | 0.30% | |||||
| BIR | 11.11% | 11.01% | -0.11% | |||||
| BOC | 3.47% | 0.00% | -3.47% | |||||
| OTHER OFFICES | 0.51% | 4.39% | 3.88% | |||||
| NON-TAX REVENUE EFFORT | 0.63% | 1.32% | 0.69% | |||||
| EXPENDITURE EFFORT | 24.37% | 22.41% | -1.95% | |||||
| Interest expense | 2.58% | 2.89% | 0.30% | |||||
| NG BALANCE | -6.22% | -5.70% | 0.52% | |||||
| Sources: Bureau of the Treasury, Philippine Statistics Authority | ||||||||
| Table 4. NATIONAL GOVERNMENT DEBT RATIOS | 2023 | 2024 | End-Dec ’24 vs End ‘23 | |||||
| NG DEBT-GDP RATIO | 60.1% | 60.7% | 0.6% | |||||
| DOMESTIC DEBT | 39.9% | 40.00% | 0.1% | |||||
| EXTERNAL DEBT | 18.3% | 18.6% | 0.3% | |||||
| DEBT-REVENUE RATIO | 382.2% | 363.2% | -19.0% | |||||
| DEBT-EXPENDITURE RATIO | 426.3% | 422.3% | -4.0% | |||||
| INTEREST PAYMENTS-GDP RATIO | 2.6% | 2.9% | 0.3% | |||||
| INTEREST PAYMENTS-EXPENDITURE RATIO | 11.8% | 12.9% | 1.1% | |||||
| INTEREST PAYMENTS-REVENUE RATIO | 16.4% | 17.3% | 0.9% | |||||
| Sources: Bureau of the Treasury, Philippine Statistics Authority | ||||||||